ทับทิม (Ruby) มีรากศัพท์มาจากคำว่า “Ruber” ในภาษาละติน ซึ่งมีรูปเดิมมาจากคำว่า “Rubinus” แปลว่า สีแดงจัดเป็นอัญมณีในตระกูลคอรันดัม เช่นเดียวกับ แซปไฟร์ (Sapphire) มีค่าความแข็ง 9 ตามโมห์สสเกล เป็นรองแค่เพชรเท่านั้น

ทับทิมเป็นพลอยที่มีสีแดงจนถึงสีม่วงแดง สีแดงของทับทิมเกิดจากธาตุโครเมียมที่แรกอยู่ในปริมาณร้อยละ 1 ของธาตุทั้งหมด ซึ่งทับทิมจะมีสีแดงมาก หรือน้อยนั้นก็ขึ้นอยู่กับปริมาณธาตุโครเมียมนี้เอง ทั้งนี้ทับทิมในแต่ละแหล่งกำเนิดจะมีสีแดงในโทนที่แตกต่างกัน เช่น ทับทิมที่มีแหล่งกำเนิดในประเทศไทย หรือที่เรารู้จักกันในนามของ “ทับทิมสยาม” นั้นจะมีสีแดงเข้มแกมม่วงหรือส้มเล็กน้อย ขณะที่ทับทิมจากเวียดนามจะมีสีแดงอมชมพู ดูหวานกว่า ส่วนทับทิมที่มาจากทวีปแอฟริกานั้นมีความหลากหลายค่อนข้างมาก โดยพบได้ตั้งแต่สีแดงคล้ำ แดงแกมชมพู แดงแกมส้ม เป็นต้น

ซึ่งเป็นที่ยอมรับในตลาดว่าสวยที่สุด และคุณภาพดีที่สุด และมีระดับราคาสูงที่สุด คือทับทิมสีแดงสดที่เรียกว่า สีแดงเลือดนกพิราบ (Pigeon Blood) ซึ่งส่วนใหญ่จะสามารถพบได้ในประเทศพม่า

นอกจากนี้ทับทิมบางเม็ดจะสามารถพบลักษณะพิเศษของการเกิดปรากฎการณ์ทางแสงที่สะท้อนออกมาเป็นรูปดาวเมื่อต้องกับแสงไฟ โดยสามารถพบได้ทั้งดาว 4,6 และ 12 แฉก ซึ่งทับทิมที่มีปรากฎการณ์ดังกล่าวเรียกว่า ทับทิมสาแหรก (Star Ruby) อย่างไรก็ตามแม้ว่าจะสามารถขุดพบทับทิมได้ในหลายประเทศแต่ด้วยความหายากจึงทำให้ทับทิม มีราคาสูงกว่าอัญมณีประเภทอื่นๆ รวมทั้งอัญมณีในตระกูลคอรันดัมด้วยกัน

สำหรับด้านความเชื่อ นอกจากจะนำมาสวมใส่เพื่อความสวยงามแล้ว ทับทิมยังเกี่ยวโยงกับความเชื่อในด้านโหราศาตร์ สุขภาพ และ ความรักอีกด้วย โดยเชื่อกันว่าจะสามารถช่วยปกป้องผู้สวมใส่จากสิ่งชั่วร้ายและไสยศาสตร์ได้ และยังนำมาซึ่งความมั่งคั่ง และยศฐาบรรดาศักดิ์อีกด้วย อีกทั้งยังสามารถบำบัดโรคภัยไข้เจ็บได้ สำหรับด้านความรัก ทับทิมยังสื่อความหมายถึงความรักและความสมหวัง จึงไม่แปลกเลยที่ในปัจจุบันหลายๆ ประเทศจึงเลือกซื้อแหวนหมั้นประดับทับทิม แทนการซื้อแหวนเพชร เพื่อสื่อถึงความสุขและความสมหวังของคู่รัก อีกทั้งทับทิมยังเป็นอัญมณีที่คู่แต่งกันนิยมมอบให้กันเป็ฯของขวัญในโอกาสครบรอบวันแต่งงานอีกด้วย

.............อ้างอิงข้อมูลจาก สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน)

แม้ว่าทับทิมพม่าจะได้รับความนิยมมีสีแดงเลือดนกพิราบแต่ทับทิมไทยหรือทับทิมสยามของเรา ก็งดงาม ไม่แพ้กัน ทับทิมไทย เอกลักษณะคือสีแดงเข้มหรือแดงค่อนข้างมืด อาจพบสีแดงแกมม่วง แกมน้ำตาลหรือหรืออาจเป็นสีแดงแกมส้ม ทับทิมไทยส่วนมากมีผิวใสกว่าทับทิมพม่าทำให้มีราคาค่อนข้างสูงเพราะเป็นที่ต้องการของตลาด

เทคนิคการดูทับทิมไทยแท้

1.ดูได้จากสีของทับทิม

อยากรู้ว่าเป็นทับสยามแท้หรือไม่นั้นให้สังเกตที่สีของทับทิม อย่างที่บอกว่าทับทิมไทยแท้จะมีสีแดงที่เข้มกว่าทับทิมที่มาจากแหล่งอื่น เนื่องจากมีการเจือปนของธาตุเหล็กในปริมาณมาก อย่างไรก็ตาม แม้ทับทิมไทยแท้จะเป็นสีแดงเข้มแต่อาจมีหลายเฉดสีในตัวเอง ไม่ได้มีสีแดงเข้มแบบสม่ำเสมอกันทั้งหมด ดังนั้น ถ้าพบทับทิมสีแดงเข้มทั่วทั้งหมด อาจสันนิษฐานได้ว่าเป็นของปลอม

2.ดูได้จากความสะอาด

ทับทิมสยามเกิดการแร่ธรรมชาติ แม้ว่าจะมีความใสสะอาด ผิวสวยและโดดเด่นกว่าทับทิมพม่าแต่ไม่ได้หมายความว่าทับทิมสยามจะสะอาด 100% อาจมีสิ่งสกปรกเจือปนหรือรอยแตกทั้งภายนอกและภายใน ซึ่งเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ หากคุณพบว่าทับทิมสยามมีเนื้อสวย ไร้ตำหนิสมบูรณ์แบบ อาจไม่ใช่ของแท้ ซึ่งผลิตหรือสังเคราะห์ขึ้นในห้องแล็บก็เป็นได้

3.ดูที่น้ำหนักของทับทิม

ทับทิมสยาม 1 กะรัต มีน้ำหนัก 200 มิลลิกรัม อาจมากกว่าหรือน้อยกว่านี้เล็กน้อย แต่ถ้าทับทิม 1 กะรัต ชั่งแล้วพบว่ามีน้ำหนักน้อยกว่าหรือมากกว่า 200 มิลลิกรัม มีความแตกต่างอย่างเห็นได้ชัด อาจไม่ใช่ทับทิมแท้หรือเป็นของปลอมต้องตรวจสอบให้แน่ใจ จะได้ไม่ถูกหลอก

4.ดูจากรอยขูดขีด

ทับทิมสยามมีความแข็งแรง ทนทานสูง เมื่อมาอยู่ในเครื่องประดับต่างๆ ให้เราได้สวมใส่แม้จะสวมใส่ไปนานๆ ก็เกิดรอยขูดขีดได้ยาก หรือพบน้อยมาก เครื่องประดับทับทิมสยามจะงดงามอยู่เสมอ ส่วนทับทิมสยามปลอมนั้นตรงกันข้ามเพราะเกิดรอยขูดขีดได้ง่าย คุณอาจทดสอบด้วยการใช้เล็บขูดทับทิม ถ้าไม่พบรอยใดๆ คุณสามารถอุ่นใจได้ในระดับหนึ่ง

5.สังเกตผลึกดาวเสาร์

ทับทิมสยามมีจะมีลักษณะเรียงตัวเป็นแผ่นและมีผลึกตรงกลางแซมคล้ายดาวเสาร์ จึงเรียกว่าผลึกดาวเสาร์นั่นเอง ในขณะที่เนื้อของทับทิมสยามของแท้จะมีลายขนนกหรือลายนิ้วมือ ถ้าเป็นของปลอมอาจมีหรือไม่มีผลึกก็ได้ ขึ้นอยู่ที่ว่าเลียนแบบได้แนบเนียนแค่ไหน แต่ที่แน่ๆ ทับทิมสยามปลอมจะมีฟองอากาศภายใน ซึ่งเกิดขึ้นจากปฏิกิริยาทางเคมีในห้องแล็บ

ทับทิมสยามงดงามมีเอกลักษณะเฉพาะตัว โดดเด่นไม่แพ้ทับทิมพม่าและมีความใสสะอาดมากกว่า ไม่แปลกใจเลยทำไมทับทิมสยามถึงได้รับความนิยมและมีเชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วโลก อย่างไรก็ตาม คุณต้องพิจารณาให้ดีเพราะตอนนี้ทับทิมสยามหรือทับทิมไทยของปลอมระบาดหนักมาก ซึ่งคุณสามารถเอาเทคนิคการดูทับทิมสยามแท้ ที่เราแชร์ไปเป็นแนวทางในการตรวจสอบได้เลย